Deurbraak-vooruitgang in natuurlike moordenaar (NK)-selle oor 50 jaar
Sedert die eerste verslae van limfosiete wat "nie-spesifieke" doodmaak van tumorselle in 1973 toon, het die begrip en betekenis van Natural Killer (NK) selle geweldig ontwikkel. In 1975 het Rolf Kiessling en kollegas by die Karolinska Instituut die term "Natural Killer"-selle geskep, wat hul unieke vermoë beklemtoon om spontaan tumorselle aan te val sonder vooraf sensitisering.
Oor die volgende vyftig jaar het talle laboratoriums wêreldwyd NK-selle omvattend in vitro bestudeer om hul rol in gasheerverdediging teen gewasse en mikrobiese patogene, sowel as hul regulatoriese funksies binne die immuunstelsel toe te lig.
NK-selle: die baanbrekende aangebore limfosiete
NK-selle, die eerste gekenmerkte lede van die aangebore limfosietfamilie, verdedig teen gewasse en patogene deur direkte sitotoksiese aktiwiteit en afskeiding van sitokiene en chemokiene. Aanvanklik na verwys as "nul selle" as gevolg van die afwesigheid van identifiserende merkers, het vooruitgang in enkelsel-RNA-volgordebepaling, vloeisitometrie en massaspektrometrie gedetailleerde klassifikasie van NK-selsubtipes moontlik gemaak.
Die eerste dekade (1973-1982): Ontdek nie-spesifieke sitotoksisiteit
Die laat 1960's en vroeë 1970's het die ontwikkeling van eenvoudige in vitro-toetse om sel-gemedieerde sitotoksisiteit te meet. In 1974 het Herberman en kollegas getoon dat perifere bloedlimfosiete van gesonde individue verskeie menslike limfoomselle kan doodmaak. Kiessling, Klein en Wigzell het verder die spontane lisis van tumorselle deur limfosiete van nie-tumordraende muise beskryf en hierdie aktiwiteit "natuurlike doodmaak" genoem.
Die Tweede Dekade (1983-1992): Fenotipiese Karakterisering en Virale Verdediging
Gedurende die 1980's het die fokus verskuif na die fenotipiese karakterisering van NK-selle, wat gelei het tot die identifikasie van subpopulasies met afsonderlike funksies. Teen 1983 het wetenskaplikes funksioneel verskillende subgroepe van menslike NK-selle geïdentifiseer. Verdere studies het NK-selle se deurslaggewende rol in die verdediging teen herpesvirusse uitgelig, geïllustreer deur 'n pasiënt met ernstige herpesvirusinfeksies as gevolg van 'n genetiese NK-seltekort.
Die Derde Dekade (1993-2002): Verstaan reseptore en ligande
Beduidende vordering in die 1990's en vroeë 2000's het gelei tot die identifikasie en kloning van NK-selreseptore en hul ligande. Ontdekkings soos die NKG2D-reseptor en sy stresgeïnduseerde ligande het 'n grondslag gevestig vir die begrip van NK-selle se "veranderde-self"-herkenningsmeganismes.
Die vierde dekade (2003-2012): NK-selgeheue en lisensiëring
In teenstelling met tradisionele sienings, het studies in die 2000's getoon dat NK-selle geheue-agtige reaksies kan vertoon. Navorsers het getoon dat NK-selle antigeen-spesifieke reaksies kan bemiddel en 'n vorm van "geheue" kan ontwikkel wat soortgelyk is aan adaptiewe immuunselle. Daarbenewens het die konsep van NK-sel "lisensiëring" na vore gekom, wat verduidelik hoe interaksies met self-MHC-molekules NK-selreaksie kan verbeter.
Die vyfde dekade (2013-hede): kliniese toepassings en diversiteit
In die afgelope dekade het tegnologiese vooruitgang NK-selnavorsing aangedryf. Massa-sitometrie en enkelsel-RNA-volgordebepaling het uitgebreide fenotipiese diversiteit onder NK-selle geopenbaar. Klinies het NK-selle belofte getoon in die behandeling van hematologiese maligniteite, soos gedemonstreer deur die suksesvolle toediening van CD19 CAR-NK-selle in limfoompasiënte in 2020.
Toekomsvooruitsigte: onbeantwoorde vrae en nuwe horisonne
Soos navorsing voortduur, bly verskeie interessante vrae oor. Hoe verkry NK-selle antigeen-spesifieke geheue? Kan NK-selle ingespan word om outo-immuun siektes te beheer? Hoe kan ons die uitdagings wat die tumormikro-omgewing stel, oorkom om NK-selle effektief te aktiveer? Die volgende vyftig jaar beloof opwindende en onverwagte ontdekkings in NK-selbiologie, wat nuwe terapeutiese strategieë vir kanker en aansteeklike siektes bied.